IJsvermaak en IJsclub in Volendam

Een van de eerste activiteiten was het verwerven van een landijsbaan. Niet dat deze de schoonheid van een baan op de haven ooit zou kunnen evenaren, maar wel een die qua veiligheid en gebruiksfrequentie toch de voorkeur verdiende.

Ook kunstenaars werden geïnspireerd door het ijsvermaak in Volendam.  Dit schilderij is van Georg Hering (1884 - 1936). Zou dit op het Brijkie zijn?

IJsclub De IJsvogels

Aanvankelijk leek het in 1963 voor Volendam dezelfde kant op te gaan als in 1947: wel bij ons schaatsen, maar qua organisatie en financiën zonder ons. Immers onze ijsclub De IJsvogels bestond zelfs officieel niet meer: men had zich in 1962 uit de Bond laten uitschrijven. En de actieve ijsclub van Monnickendam kon alles best alleen aan. Voor de toen net benoemde dynamische voorzitter Herman Steur (later ook wethouder geworden) ging geen zee te hoog.

Officieus was de VJB toen ook even ijsclub

Twee jonge, bekwame Volendammer ijsfanaten, de sportminnende onderwijzer Wim Keizer en de sportleraar en vaste kracht in het eerste elftal Dick Maurer, namen namens de VJB (de Volendammer jongeren-belangen) zitting in het Gouwzee-bestuur.

Wim en Dick mobiliseerden uit hun groep van vrienden, kennissen en verre kennissen een groot aantal vrijwilligers. Met hen werkten ze dagen, avonden en soms ook grote delen van de nacht aan de geplande ijstaken die met de partners van Monnickendam en Marken waren afgesproken Deze bestonden o.a. uit het sneeuwvrij maken van een deel der baan, het construeren van een auto-oprit bij de helling, het aanleggen en verzorgen van een ijsbaan op de haven en, heel belangrijk een nauwgezette controle op de veiligheid van de gehele gang van zaken.

Gouwzeetochten waren een groot succes

Op de mooie dagen, zon overgoten en windstil, reden honderden schaatsers en automobilisten de Gouwzee tocht van Monnickendam via Marken naar Volendam.

Fakkeloptocht

Opnieuw een ijsclub in Volendam

Daarna, nog in het najaar van 1963, richtte de VJB de nieuwe, zelfstandige IJsclub Volendam op. In het eerste bestuur hadden Klaas Molenaar Karremelk, (docent Don-Bosco) voorzitter, Wim Keizer secretaris en Piet van den Hogen penningmeester zitting genomen. Overige bestuursleden waren Jaap van Vlaanderen, Arie van den Hogen, Jan Kemper en Thoom Veerman (van Thoom van kleinHein).

Een ijshuwelijk is een sterk huwelijk

Op dit Friese spreekwoord zinspeelde ook de in Friesland geboren burgemeester Wim Westendorp (1984-1995), toen hij indertijd bij het 25jarig jubileum van de ijsclub vertelde dat hij en zijn vrouw elkaar in 1963 na een tocht op het IJsselmeer hadden leren kennen. De schilder Mari ten Kate (1831-1910) geeft aan dat er ook in ons dorp zulke sterke huwelijken gesloten zijn.  

Een landijsbaan in het Boelenspark

Een van de eerste activiteiten was het verwerven van een landijsbaan. Niet dat deze de schoonheid van een baan op de haven ooit zou kunnen evenaren, maar wel een die qua veiligheid en gebruiksfrequentie toch de voorkeur verdiende. De plek ervoor werd gevonden in het centraal gelegen Boelenspark, een deel van de in 1625 droog gemalen Volendammer Meer. Na een grondig waterbouwkundig onderzoek gaf de gemeente op 13 december 1963 toestemming om het perceel jaarlijks van oktober tot maart onderwater te zetten en een maand later konden de eerste schoolwedstrijden worden verreden. We hebben de uitslagen nog.

De schoolwedstrijden

Er ging geen ijsjaar voorbij zonder dat er schoolwedstrijden o.l.v. Wim Keizer werden verreden. Het vroeg veel organisatiewerk, maar je kreeg er ook veel voor terug: een gezonde sportieve spanning bij de kinderen en veel gezelligheid langs de lijn' en vooral de winnaars hebben er een levenslange herinnering aan. 

Uitslagen (let wel, deze kinderen zijn nu rond de 60 jaar)

4de klas meisjes; 

1) Afra Bond
2) Tiny Schilder 
3) Antje Tuyp                            

4de klas jongens: 
1) Siem Runderkamp  
2) Klaas Schilder   
3) Albert Steur                                         

5de klas meisjes: 
1) Jannig Woestenburg 
2) Woltje Schilder  
3) Gerda Buijs          

5de klas jongens: 
1) Theo Tol         
2) Kees Zwarthoed 
3) Bart Koning          

6de klas meisjes: 
1) Marie Schilder     
2) Annie Tol
3) Annie Schilder        

6de klas jongens: 
1) Piet Schilder      
2) Gerrit Schilder   
3) Hans Kluessien

De vlotte gang van zaken bij de verwerving van het schaatsbaanterrein bleek overigens geen garantie voor een blijvende vestiging. Na een tiental jaren ondernamen B. en W. plotseling verwoede pogingen om de ijsbaan te verplaatsen naar een veel verder gelegen plek: daar waar nu de accommodaties van tafeltennisvereniging en TV Dijkzicht liggen. Dankzij een vurig pleidooi van het raadslid meester Klaas Plat werd het voorstel door de gemeenteraad echter afgewezen en mocht de ijsclub in het park blijven. Dat de wethouder met de 'ijsportefeuille' daar niet zo blij mee was en op revanche uit was, bleek enige tijd later later. Toen de ijsclub de ijsschuivers en andere grote materialen in een speciaal daarvoor aangekochte garage wilde plaatsen, verbood hij dat: 'garages waren immers alleen voor auto's'. Secretaris Wim Keizer  van de ijsclub liet hem toen weten dat hij wel een brede rug had, maar dat de ijsclub daarop niet alle materialen kon bergen. En daar bleef het bij.

Clubhuis ‘de Scheve Schaats’

In het eerste ijsclubjaar (1964) werd ook een ( het eerste) clubhuis geplaatst en ingericht. In de loop der jaren heeft de ijsclub relatief veel last gehad van vandalisme. De eerste inbraak vond al in januari 1964 plaats en er zouden er daarna nog vele volgen. Ook waren er enige zinloze vernielingen zowel op het ijs als aan het gebouw.

In de nacht van zaterdag op zondag 3 en 4 november 1979 werden de bewoners van de Jupiterlaan om 02.10 uur opgeschrikt door een uitslaande brand in het eerste ijsclubhome uit 1964. IJsclubbestuurder Wim Keizer werd gewaarschuwd en sloeg onmiddellijk alarm. Binnen enkele minuten was de brandweer aanwezig maar er was geen redden meer aan. Volgens getuigen renden kort na het uitbreken van de brand 3 jongens weg. De daders zijn nooit gepakt.

Onmiddellijk startte het bestuur een aktie om geld in te zamelen voor een nieuw onderkomen want de winter was nabij.

Brandstichting in 1979, Vandalisme in 1994 (Foto rechtsonder)

BINNEN 14 DAGEN F 25.000,- BIJ ELKAAR VOOR NIEUWE IJSCLUBBLOKHUT

Grote verontwaardiging heerste er in Volendam. Een zeer boze Willem Honingh uit zijn verontwaardiging in de NIVO en schonk het eerste bedrag. De ijsclubbestuurders Jan Kemper en Wim Keizer gingen de boer op om aandelen van f 100,- te slijten en dat lukte zeer snel. Binnen de 14 dagen was de f 25.000,- bijeen om een nieuw ijsclubhome te realiseren. Nadat het bedrag binnen was werd een Finse Blokhut besteld maar het toenmalige college van B&W liet als Sinterklaas cadeau het ijsclubbestuur op 6 december 1979 weten dat er geen nieuwe ijsclubaccommodatie gebouwd mocht worden bij de ijsbaan. Het ijsclubbestuur wilde aanvankelijk de handdoek in de ring gooien maar liet zich toch niet aftroeven door anti-ijsclubkrachten. In de NIVO van 24 december 1979 lezen wij hierover dat raadslid Siem Veerman (Lut) het gemeentebestuur beschuldigt van muggenzifterij en neemt het op voor de ijsclub. Burgemeester C. Pouw reageert woedend: “Het is toch onzinnig als een raadslid opmerkt dat we een handje moeten lichten met wetten en voorschriften die voor iedereen gelden”. De burgemeester vergat dat de ijsclubaccommodatie er al 15 jaar met toestemming van de gemeente had gestaan en een algemeen belang diende.

NIEUWE BLOKHUT WORDT BESTELD MAAR MAG PAS NA 1 JAAR EN 2 MAANDEN GEPLAATST WORDEN

Op 2 januari 1980 schrijft het ijsclubbestuur naar de gemeentebestuur dat de ijsclub geen “SCHEVE SCHAATS” heeft gereden. In 1980 werd zonder accommodatie gratis geschaatst en was de financiële schade groot. Pas op 7 januari 1981 werd alsnog toestemming verleend door het gemeentebestuur. Het duurde echter 1 jaar en 2 maanden. De moeilijkheden waren voorbij en de aandeelhouders schonken massaal hun aandelen van f 100,- aan de ijsclub. Het ijsclubhome kreeg de toepasselijke naam “DE SCHEVE SCHAATS” en werd op zaterdag 16 januari 1982 geopend door brandweer-commandant Henk Tol (Foe) omdat de brandweer altijd klaar staat voor de ijsclub. Tijdens de receptie waarbij alleen chocolademelk werd getapt en gedronken merkte Henk Tol op dat hij eerder weg moest vanwege een andere opening. Op de vraag van de NNC verslaggeefster om welke opening het ging antwoordde Foe: “Mijn riool zit verstopt en die moet vandaag ook geopend worden”. Dit alles is alweer 42 jaar geleden en het stond in de NIVO.

Het gezelligst is het natuurlijk altijd in en rond het clubhuis. Hier de opening van de blokhut in 1982, het tweede onderkomen, met de bestuursleden vlnr Klaas Kalf, Wim Keizer, Siem Kemper, Inse Bosma en Gerard van Rijn. Alleen de vaste kantinebeheerder Kees Sier van de Waffel ontbreekt.  Wie ‘op het terras’ zit, mag zichzelf ontdekken.

Een ijsbaan op de haven!

De landijsbaan in het park wil en kan niemand missen: snel berijdbaar, goed verzorgd, centraal gelegen, prachtig van formaat, veilig, overzichtelijk en gezellig. Maar als er dan een enkele keer in een topwinter een baan op de haven kan wor den uitgezet, vallen we, tegen beter weten in, toch weer voor de charmes en schoonheid van deze onberekenbare 'vrouw'.

Vele activiteiten

Hoewel het clubhuis achteraf gezien veel zorg en menskracht heeft gevergd, hebben de echte schaatsactiviteiten daar nooit onder geleden.

De IJsbaan

Aan de hoofdtaak, de zorg voor een goede en veilige ijsbaan voor kinderen en opgroeiende jeugd, is altijd alle zorg besteed die ervoor nodig was.

De Wedstrijden

Het openstellen van de ijsbaan betekende in het competatieve dorp haast automa tisch dat er wedstrijden moesten worden georganiseerd voor de schooljeugd en voor beloftevolle jongeren. De uitslagen van de groep '16 jaar en ouder' uit 1985 lagen nog in het archief: 1. Gerard Kemper  2.Henri Kes  3. Jan Tol  4. Hans Vos  5. Klaas Koning  6. Crelis Steur  7. René Schuitemaker.

Uit het jaarboek van Vrienden van Volendams Erfgoed.

Samengesteld door Kees Bond.

Redactie: Piet Koning.