Het Volendams Museum is gemeenschaps-erfgoed

Artikel van Jan Jobse Tol over de bezoekmogelijkheden en het behoud van het Volendams museum op de huidige locatie in de Zeestraat.

Het Volendams Museum is gemeenschaps-erfgoed

Als geboren en getogen Volendammer, een telg uit een bekend vissersgeslacht, heeft de historie van Volendam altijd al mijn sterke interesse en belangstelling gehad. Dat bracht mij ertoe wederom een bezoek aan het Volendams Museum te brengen. Voor dit jaar is gekozen voor de Expositie ,Geboorte, trouw en rouw in Volendam’.

Wat direct opvalt, is de verzameling van de Volendamse klederdracht, in alle facetten van het leven. Zowel de kleding voor jongens en meisjes, als van de volwassen mannen en vrouwen, zoals die vroeger door de week, op de zondag en op hoogtijdagen en bij trouw en rouw werd gedragen. Dit is duidelijk herkenbaar en indrukwekkend mooi om te zien. Het was dan ook niet zonder reden dat de Volendamse klederdracht vroeger tot de Nationale Folklore van Nederland werd verkozen.

Ook nu ben ik onder de indruk van de prachtige schilderijen die in het Volendams museum hangen. Dit spreekt de toeristen in het algemeen en de Volendammers in het bijzonder, sterk tot de verbeelding. Dat geldt ook voor alle andere Volendamse voorwerpen die ordelijk, met een toelichtende tekst zijn tentoongesteld.

Mede daarom is het Volendams Museum vorig jaar gecertificeerd. Populair gezegd komt er het op neer dat het museum formeel is erkend omdat het, in het algemeen belang, aan alle kwaliteits- en duurzaams eisen voldoet. Een woord van dank en grote waardering naar de leden van het bestuur, de beheerders en de honderden vrijwilligers die er, ondanks alle mogelijke tegenwerking, toch in zijn geslaagd iets moois voor de historie van ons dorp te realiseren, is dan ook zeker op zijn plaats.

 

Bezoekmogelijkheden toeristen en belangstellenden

Een artikel in het N-H Dagblad, regio Waterland van 16 mei jl. betreffende het verwijderen van de uitstaphalte voor touringcars bij het Volendams Museum en de mogelijke verplaatsing van het Volendams Museum naar een andere locatie verontrustte mij in enigerlei mate. In dat artikel staat vermeld dat de bussen nu moeten doorrijden naar het parkeerterrein aan de Parallelweg te Volendam. Bij het lezen hiervan vroegen wij ons meteen af. Waarom mogen de bussen niet meer tijdelijk parkeren tegenover het Volendams Museum of op de plaats waar, circa 50 meter verderop de ESB bushalte is. In redelijk overleg met het gemeentebestuur en de directie van ESB, die het openbaar vervoer met bussen verzorgt, moet dat toch te realiseren zijn?

Het uitgangspunt dient te zijn dat de toeristen en belangstellenden kunnen uitstappen in het centrum van Volendam en de touringcars rijden leeg naar het parkeerterrein aan het Marinapark of de Parallelweg. Na een met elkaar af te spreken tijd worden deze toeristen of belangstellenden dan weer opgehaald. Niet alleen touringcars van T & T doen het museum aan maar ook vele andere touringcars. Deze busondernemingen brengen een bezoek aan het Volendams Museum en het Sigarenbandjesmuseum omdat vlak naast het museum een uitstapmogelijkheid is die het andere verkeer niet belemmert. Vooral ouderen en invalide toeristen maken daar gebruik van. De parkeervoorziening op de Parralelweg is te ver.

Met ons zijn veel Volendammers van mening dat het Volendams Museum op deze locatie behouden moet blijven voor Volendam en haar volgende generaties. Het Volendams Museum verdient een centrale plaats in het hart van Volendam. Het huidige bestuur en de vrijwilligers hebben in de afgelopen vierenveertig jaar bewezen dat het Volendams Museum bestaansrecht en een belangrijke informatieve functie heeft. Het vanaf de herstart in 1975 uitgegeven Museumjaarboek met Premiefoto krijgt ieder jaar een vervolg en wordt een deel van Volendams verleden behandeld en voor slechts € 5,– verstrekt aan de 2500 afnemers. Vooral voor de schoolgaande kinderen en jonge dorpsgenoten. Dit zijn wij ook verplicht te behouden voor de na ons komende generaties.

 

Van onschatbare waarde

Het behoud van het Volendams museum op de huidige centrale plaats is betekenisvol. Laat het even tot ons doordringen dat het Volendams museum van ,onschatbare waarde’ is. Het Volendams museum met haar mooie gekleurde raampjes en dito gordijnen en het netjes bijgewerkte plantsoentje is ook van buiten prachtig om te zien. Het geheel ziet er zeer netjes uit en geeft een uitnodigend beeld om naar binnen te gaan. Over gastvrijheid gesproken!

De expositie van het Volendams museum is prachtig om te bewonderen. Daar is de Volendamse klederdracht in al haar schoonheid en diversiteit nog te zien.
Daar ziet onze jeugd op welke wijze, op welke werkdagen en feestdagen hun voorouders in deze dracht gekleed waren.

 

Eenheid in verscheidenheid

De expositie ,Geboorte, trouw en rouw in Volendam’ heeft betrekking op het voormalige vissersdorp Volendam. De tentoonstelling is zeer uitgebreid en veelzijdig. Hier voel en zie je dat de visserij en de klederdracht uit Volendam zijn verdwenen. De befaamde Coöp. Visafslag, waar sinds 1934 miljoenen kilo’s vis zijn geveild is als visafslag gesloten. Er zijn nog slechts twee botters met een visserijbemanning. De beelden in het Volendams museum schilderijen, huiselijke tafereeltjes, de film en last but not least het sigarenbandjeshuisje brengen ons terug in de tijd die gold tot de jaren vijftig van de vorige eeuw.

Ook het ,Rijke Roomsche Leven’ heeft een plaatsje in het Volendams Museum. De foto’s van Volendammer priesterzonen, die vroeger in het patronaat gebouw Pius X hingen, hebben ook een plaatsje gekregen. De beelden in het Volendams museum herinneren ons eraan hoe Volendam er vroeger uitzag en hoe de bewoners -onze voorouders-! leefden. In dat licht bezien, zou het heel jammer zijn, als het gemeentebestuur een besluit zou nemen waar wij en de na ons komende generaties heel veel spijt van zouden kunnen krijgen.

 

Verplaatsen van het Volendam museum naar de haven ?

Van bepaalde betrokken personen vernamen wij dat men van de zijde van het gemeentebestuur het Volendams museum zou willen verplaatsen naar een plaats aan de haven. Onze eerste gedachte was: Hoeveel ruimte is daar dan, naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid, beschikbaar? Wie betaalt de vele miljoenen kostende verhuizing? Door het ontembare doorzettingsvermogen van een eenling, gesteund door honderden vrijwilligers, bedrijfsleven, gulle gevers, sponsoren, is na 1975 iets moois gerealiseerd waar we trots op zijn. Door deze belangeloze inzet is in Volendam een museum, het Sigarenbandjesmuseum, een prachtige collectie schilderijen en kunstwerken gerealiseerd die kunnen wedijveren met de Spaandercollectie. In de praktijk is feitelijk heel Volendam aandeelhouder van het Volendams Museum.

Dan is het interessant te berekenen hoe groot het Volendams museum is als het gaat om het aantal m3 en de oppervlakte van het gebouw aan de Zeestraat. De oppervlakte en inhoud voor een nieuw museum aan de Haven zal zeker door haar omvang uitzicht-belemmerend zijn. De bestaande panden zijn daarvoor te klein. Als het Volendams museum zou moeten worden verplaatst naar de haven, zou dat voor toeristen, de ondernemers, de bewoners, de Volendammers die graag een wandelingetje over de dijk maken of gebruik willen maken van een terrasje uitzichtloos zijn.

 

Huidig museum staat in aanloop van nieuwe stadshart Zeestraat

Het Volendams museum staat, in aanloop naar het nieuwe stadshart, en de zeer druk bezochte haven, op een ideale plak in het hart van Volendam. Het ontlast de drukte op het bruisend centrum op de Dijk. Want laten we eerlijk zijn. Naar de mening van veel Volendammers is het aan de haven, met toeristen, winkels, hotels, eettentjes enz. of zo u wilt, de dijk, feitelijk al veel te druk. Het is niet verstandig als bezienswaardigheden te veel op één plaats zijn geconcentreerd.

Daarom is de gedachte om het Volendams museum op de plaats van de scheepsherstelbedrijf van Willem Prins te verplaatsen geen goed idee. Een zeer groot aantal bezwaarschriften en beroepsschriften zal hiervan het gevolg zijn. Dat geldt evenzeer als zou worden besloten de halte bij het Volendams museum te verplaatsen naar het Marinapark of de Paralelweg

Als wij Volendam interessant willen houden voor honderdduizenden toeristen uit binnen- en buitenland, moeten wij de toeristen wel iets, en meer dan iets, te bieden hebben. Het Volendams museum is niet alleen interessant voor de toeristen maar zeer zeker ook voor de Volendammers. Wij denken dan met name aan de jeugd van Volendam. En laten we niet vergeten dat de geschiedenis altijd wordt geschreven in dienst van het heden.

 

Woekeren met ruimte

Uit het hierboven staande blijkt dat we in onze gemeente, en met name in Volendam, steeds moeten woekeren met de ruimte. Daarom geven wij het gemeentebestuur in overweging te besluiten dat er in Volendam niet meer zoveel als mogelijk is wordt bebouwd. Een stukje grond dat vrij is, kan als het nodig is altijd worden gebruikt voor andere doeleinden. Een ieder van ons zal het met ons eens zijn dat wij in Volendam behoefte hebben aan parkeerruimte voor onze personen auto’s en bestelauto’s. Dat laatste is interessant om te vermelden omdat er in Volendam relatief gezien, de meeste betelauto’s van Nederland staan geregistreerd.

Wij hebben binnen onze gemeente een afdeling V.R.O.M. Laten we er voor zorgen dat de R en de O van ,Ruimtelijke Ordening’ met name voor Volendam een veel belangrijker plaats gaat innemen, dan tot nu toe het geval is. Meer aandacht is noodzakelijk voor het leefklimaat, voor de noodzakelijke leefruimte en niet in de laatste plaats voor het oplossen van het parkeerprobleem. Daarom zouden wij het toejuichen als het woord ,inbreilocaties’ uit de beleidsplannen van onze gemeente zou worden gebannen.

Ik nodig u uit het Volendams Museum met een bezoek te vereren.
Het is meer dan de moeite waard.